Pattern of acute poisonings in Azerbaijan

I. N. Afandiyev

Cild 1 № 4 (2018)

Klinik hal/Qısa məruzə

Azərbaycanda kəskin zəhərlənmələrin xüsusiyyətləri

Çap edilib: aprel 8, 2021

DOI: https://doi.org/10.28942/ejcs.v1i4.47

Annotasiya

Giriş. Azərbaycan Respublikasında baş verən kəskin kimyəvi zəhərlənmələrə dair epidemioloji məlumatın həcmi xeyli məhduddur. Məqalədə nəticələri təhlil edilən tədqiqatən əsas məqsədi respublikada baş verən kəskin kimyəvi zəhərlənmə hallarının sayı və xüsusiyyətlərini qiymətləndirməkdir.

Material və metodlar. Tədqiqata Bakı şəhərində fəaliyyət göstərən Səhiyyə Nazirliyinin Klinik Toksikoloji Mərkəzinə 2014-cü ilin 1 yanvar tarixindən 2016-cı ilin 31 dekabr tarixinədək zəhərlənmə diaqnozu ilə müalicə almış pasientlər daxil edilmişdir.

Nəticələr. Həmin dövrdə Klinik Toksikoloji Mərkəzin intensiv terapiya şöbəsinə kəskin zəhərlənmə diaqnozu ilə 6347 pasient qəbul edilmişdir ki, onların 3593 nəfəri qadın, 2754 nəfəri kişi olmuşdur. Pediatrik pasientlərin sayı (15 yaşdan aşağı) 18.2% təşkil etmişdir. Bütün hospitalizasiyaların 40.9%-ı dərman preparatları ilə zəhərlənmələrin payına düşmüşdür. Karbon monoksidlə zəhərlənmə halları 21.6%, qələvi maddələrlə - 15.2%, alkoqol intoksikasiyası halları 5.9% olmuşdur.

Bütün hospitalizasiya olmuş pasientlər arasında ölüm 2.7% olmuşdur. Qələvi maddələr (xüsusilə də, yüksək konsentrasiyalı sirkə turşusu) ilə zəhərlənmə halları daha çox hallarda ölümlə nəticələnmişdir.

Yekun. Tədqiqat Azərbaycanda kəskin kimyəvi zəhərlənmələrlə dair toksikoepidemioloji vəziyyətin qiymətləndirilməsinə imkan vermişdir. Əldə olunmuş məlumat profilaktik tədbirlərin təşkili məqsədilə müvafiq milli proqramın hazırlanması üçün istifadə edilə bilər.

Biblioqrafik istinadlar

http://www.who.int/ipcs/poisons/en/

Buckley N. A. Poisoning and epidemiology: 'toxicoepidemiology'. Clin Exp Pharmacol Physiol. 1998; 25: 195-203

Krayeva Y. V., Brusin K. M., Bushuev A. V. et al. Pre-hospital management and outcome of acute poisonings by ambulances in Yekaterinburg, Russia. Clin Toxicol (Phila). 2013; 51: 752-760

Islambulchilar M., Islambulchilar Z., Kargar-Maher M. H. Acute adult poisoning cases admitted to a university hospital in Tabriz, Iran. Hum Exp Toxicol. 2009; 28: 185-190

Özköse Z., Ayoğlu F. Etiological and demographical characteristics of acute adult poisoning in Ankara, Turkey. Hum. Exp. Toxicol. 1999; 18: 614-618

Kekec Z., Günay N., Sozuer E. M., Güven M., Sungur M. The analysis of 682 adult poisoning in Central Anatolia of Turkey. Vet. Hum. Toxicol. 2004; 46: 335-336

Akbaba M., Nazlican E., Demirhindi H. et al. Etiological and demographical characteristics of acute adult poisoning in Adana, Turkey. Hum. Exp. Toxicol. 2007; 26: 401-406

Güloğlu C., Kara I. H. Acute poisoning cases admitted to a university hospital emergency department in Diyarbakir, Turkey. Hum. Exp. Toxicol. 2005; 24: 49-54

Efendiev I. N., Kobidze T.S. Regional features of acute chemical trauma in Azerbaijan and Georgia. Georgian Med News. 2009; 167: 102-108. Article in Russian

Persson H. E., Sjöberg G. K., Haines J. A. et al. Poisoning severity score. Grading of acute poisoning. J. Toxicol. Clin. Toxicol. 1998; 36: 205-213

Goksu S., Yildirim C., Kocoglu H. et al. Characteristics of acute adult poisoning in Gaziantep, Turkey. J. Toxicol. Clin. Toxicol. 2002; 40: 833-837

Koylu R., Dundar Z. D., Koylu O. et al. The experiences in a toxicology unit: a review of 623 cases. J Clin Med Res. 2014; 6: 59-65

Exiara T., Mavrakanas T. A., Papazoglou L. et al. A prospective study of acute poisonings in a sample of Greek patients. Cent Eur J Public Health. 2009; 17: 158–160

Veale D. J., Wium C. A., Müller G.J. Toxicovigilance. I: A survey of acute poisonings in South Africa based on Tygerberg Poison Information Centre data. S Afr Med J. 2013;103: 293-297

Tagwireyi D., Ball D. E., Nhachi C. F. Poisoning in Zimbabwe: a survey of eight major referral hospitals. J Appl Toxicol. 2002; 22: 99-105

Kavalci G., Ethemoglu F. B., Batuman A. et al. Epidemiological and cost analysis of self-poisoning cases in Ankara, Turkey. Iran Red Crescent Med J. 2014; 16: 1-5

Alagozlo H., Sezar H., Candan F. et al. A survey of patients with acute poisoning in the Sivas region, Turkey, between 1994 and 1998. Turk J Med Sci. 2002; 32: 39-42.

Singh B, Unnikrishnan B. A profile of acute poisoning at Mangalore (South India). J Clin Forensic Med. 2006; 13: 112-116

Nhachi C. F., Kasilo O. M. The pattern of poisoning in urban Zimbabwe. J Appl Toxicol. 1992; 12: 435-438

Krakowiak A., Kotwica M., Sliwkiewicz K. et al. Epidemiology of acute poisonings during 2003-2007 in Toxicology Unit, Department of Occupational Medicine and Toxicology, Nofer Institute of Occupational Medicine, Łódź, Poland. Int J Occup Med Environ Health. 2011; 24: 199-207

Kaya E., Yilmaz A., Saritas A. et al. Acute intoxication cases admitted to the emergency department of a university hospital. World J Emerg Med. 2015; 6: 54-59

Zöhre E., Ayrık C., Bozkurt S. et al. Retrospective analysis of poisoning cases admitted to the emergency medicine. Arch Iran Med. 2015; 18: 117-122

Hanssens Y., Deleu D., Taqi A. Etiologic and demographic characteristics of poisoning: a prospective hospital-based study in Oman. J Toxicol Clin Toxicol. 2001; 39: 371-380

Pajoumand A., Talaie H., Mahdavinejad A. et al. Suicide epidemiology and characteristics among young Iranians at poison ward, Loghman-Hakim Hospital (1997-2007). Arch Iran Med. 2012; 15: 210-213.

Singh O., Javeri Y., Juneja D. et al. Profile and outcome of patients with acute toxicity admitted in intensive care unit: Experiences from a major corporate hospital in urban India. Indian J Anaesth. 2011; 55: 370-374

Thapa S. R., Lama P., Karki N. et al. Pattern of poisoning cases in Emergency Department of Kathmandu Medical College Teaching Hospital. Kathmandu Univ Med J (KUMJ). 2008; 6: 209-213

Sawalha A. F., Sweileh W. M., Tufaha M. T. et al. Analysis of the pattern of acute poisoning in patients admitted to a governmental hospital in Palestine. Basic Clin Pharmacol Toxicol. 2010; 107: 914-918

Kara H., Bayir A., Degirmenci S., Kayis S. A. et al. Causes of poisoning in patients evaluated in a hospital emergency department in Konya, Turkey. J Pak Med Assoc. 2014; 64: 1042-1048

Taghaddosinejad F., Sheikhazadi A., Yaghmaei A. et al. Epidemiology and Treatment of Severe Poisoning in the Intensive Care Unit: Lessons from a One-Year Prospective Observational Study. J Clinic Toxicol. 2012, S1:007

Kim K., Choi J. W., Park M., Kim M. S. et al. A nationwide study of patients hospitalised for poisoning in Korea based on Korea National Hospital Discharge In-Depth Injury Survey data from 2005 to 2009. BMJ Open. 2015; 5(11): e008823

Zaridze D., Maximovitch D., Lazarev A. et al. Alcohol poisoning is a main determinant of recent mortalitytrends in Russia: evidence from a detailed analysis of mortality statistics and autopsies. Int J Epidemiol. 2009; 38:143-153

Brusin K. M., Kondrashov D. L., Krayeva Y. V. et al. A One-Year Observational Study of Fatal Poisoning in Ekaterinburg, Russia. Clinical Toxicology. 2011; 49: 237

Abdollahi M., Jalali N., Sabzevari O. et al. A retrospective study of poisoning in Tehran. J Toxicol Clin Toxicol. 1997; 35: 387-393

Hassanian-Moghaddam H., Zamani N., Rahimi M. et al. Acute adult and adolescent poisoning in Tehran, Iran; the epidemiologic trend between 2006 and 2011. Arch Iran Med. 2014; 17: 534-538

Avsarogullari L., Senol V., Akdur O. et al. Characteristics of acute adult poisonings in a university hospital emergency department in central Turkey: a three-year analysis. J Pak Med Assoc. 2012; 62: 129-133

Hovda K. E., Bjornaas M. A., Skog K. et al. Acute poisonings treated in hospitals in Oslo: a one-year prospective study (I): pattern of poisoning. Clin Toxicol (Phila). 2008; 46: 35-41

Ponampalam R., Tan H. H., Ng K. C. et al. Demographics of toxic exposures presenting to three public hospital emergency departments in Singapore 2001-2003. Int J Emerg Med. 2009; 2: 25-31

Ostapenko Y. N., Matveev S. B., Gassimova Z. M. et al. Epidemiology and medical aid at acute poisoning in Russia. Przegl Lek. 2001; 58: 293-296

Brusin K. M., Krayeva Y. V. Highly Concentrated Acetic Acid Poisoning: 400 Cases Reviewed. Asia Pacific Journal of Medical Toxicology 2012; 1: 3-9

Kavalci C., Demir A., Arslan E. et al. Adult Poisoning Cases in Ankara: Capital City of Turkey. International Journal of Clinical Medicine. 2012; 3: 736-739

Tüfekçi I., Çurgunlu A., Şirin F. Characteristics of acute adult poisoning cases admitted to a university hospital in Istanbul. Human & Experimental Toxicology. 2004; 23: 347-351

Akköse S., Türkmen N., Bulut M. et al. An analysis of carbon monoxide poisoning cases in Bursa, Turkey. East Mediterr Health J. 2010; 16: 101-106

Dianat I., Nazari J. Characteristics of unintentional carbon monoxide poisoning in Northwest Iran –Tabriz. Int J Inj Contr Saf Promot. 2011; 18: 313-320

Kalakn S., Erdogan A., Aygoren O. et al. Pesticide poisonings report to drug and poison information center in Izmir, Turkey. Vet Hum Tox. 2003; 45: 50-52

Bertolote J. M., Fleischmann A., Eddleston M. Deaths from pesticide poisoning: a global response. Br J Psychiatry 2006: 189: 201-203

Mortazavi S. M., Haaji Y., Khonche A. et al. Epidemiology and Causes of Poisoning in patients referred to Loqman Hospital, Tehran, Iran during summer 2010. Iranian Journal of Toxicology 2012; 6: 642-648

Kobidze T. S., Gerzmava O. Kh., Areshidze T. Kh. et al. Most common poisonings and their management - data from Tbilisi. Georgian Med News. 2009; 166: 85-88

Afshari R., Majdzadeh R., Balabi-Mood M. Pattern of Acute Poisonings in Mashhad, Iran 1993-2000. Clinical Toxicology. 2004; 42: 965-975

Azərbaycanda kəskin zəhərlənmələrin xüsusiyyətləri

Annotasiya

Biblioqrafik istinadlar

Açar sözlər

Oxşar məqalələr