Giriş: Mikroorqanizmlərin bir səth üzərində toplanması və antibiotiklərə davamlılıq əmələ gətirmə xüsusiyyətləri son zamanların ən aktual mözvularından biridir. Bir çox antibiotiklər daxil olmaqla ətraf mühitin əlverişsiz şəraitinə qarşı həyatda qalmaq üçün mikroorqanizmlər biotəbəqə adlandırılan bir srtuktur əmələ gətirirlər (1). Biotəbəqə əmələ gətirən bakteriyalar müxtəlif xroniki infeksiyalara səbəb olur (2,3,4). Bu tip xroniki infeksiyaların mövcud antimikrob preparatlar istifadə edərək müalicəsi olduqca çətindir (5). Biotəbəqə haqqında ilk məlumat 1976-ci ildə Marshal tərəfindən verilmişdir və ilk olaraq dəniz balıqları ilə simbioz həyat sürən Vibrio Fisheri –də aşkar edilmişdir.
Rather MA, et al. Braz J Microbiol.2021. Microbial biofilm: formation, architecture, antibiotic resistance, and control strategies. PMID: 34558029
Jose Luis Del Pozo. Expert Rev Anti Infect Ther. 2018 Jan,Biofilm-related disease,PMID: 29235402
Ranita Roy et al. Virulence. 2018,Strategies for combating bacterial biofilms: A focus on anti-biofilm agents and their mechanisms of action,PMID: 28362216
Lasse Kvich et al. Front Cell Infect Microbiol. 2020,Do Mixed-Species Biofilms Dominate in Chronic Infections?-Need for in situ Visualization of Bacterial Organization,PMID: 32850494
Li Ding et al. Int J Pharm. 2021.Pulmonary biofilm-based chronic infections and inhaled treatment strategies PMID: 34089796
Muhsin Jamal et al. J Chin Med Assoc. 2018 Jan,Bacterial biofilm and associated infections,PMID: 2904218
Pratt L, Kolter R, Genetic analyses of bacterial biofilm formation Curr. Opin. Microbiol, (1999), 2, 598-603
Poulsen LV. Microbial biofilm in food processing. Lebensm. Wiss. u. Techn., 1999,32 (6): 321-326.
Gün İ. Ekinci F.Y. Biyofilmler: Yüzeylerdeki mikrobiyal yaşam, GIDA (2009) 34 (3):165-173
Costerton JW, Lewandowski Z, Caldwell DE, Korber DR, Lappin-Scott HM.. Microbial biofilms. Annu R1ev Microbiol. 1995, 49: 711-745.
Mah TFC, O’Toole GA. Mechanisms of biofilm resistance to antimicrobial agents. Elsevier, Trends in Microbiol 2001;9:34-39
Eberhard A, Burlingame AL, Eberhard C, Kenyon GL, Nealson KH, Oppenheimer NJ. Structural identification of autoinducer ofPhotobacterium fischeri luciferase. Biochemistry. 1981;20:2444–9.
Rasko DA, Moreira CG, Li de R, Reading NC, Ritchie JM, Waldor MK, et al. Targeting QseC signaling and virulence for antibiotic development. Science. 2008;321:1078–80.
Cell-cell communication in gram-positive bacteria.Dunny GM, Leonard BA Annu Rev Microbiol. 1997; 51():527-64.
The languages of bacteria. Schauder S, Bassler BL Genes Dev. 2001 Jun 15; 15(12):1468-80.
Autoinduction and signal transduction in the regulation of staphylococcal virulence. Novick RP Mol Microbiol. 2003 Jun; 48(6):1429-49.
Induction of competence regulons as a general response to stress in gram-positive bacteria. Claverys JP, Prudhomme M, Martin B Annu Rev Microbiol. 2006; 60():451-75.
A novel double-tryptophan peptide pheromone controls competence in Streptococcus spp. via an Rgg regulator. Mashburn-Warren L, Morrison DA, Federle MJ Mol Microbiol. 2010 Nov; 78(3):589-606.
Rgg proteins associated with internalized small hydrophobic peptides: a new quorum-sensing mechanism in streptococci. Fleuchot B, Gitton C, Guillot A, Vidic J, Nicolas P, Besset C, Fontaine L, Hols P, Leblond-Bourget N, Monnet V, Gardan R Mol Microbiol. 2011 May; 80(4):1102-19.
Interspecies communication in bacteria. Federle MJ, Bassler BL , J Clin Invest. 2003 Nov; 112(9):1291-9.
Making 'sense' of metabolism: autoinducer-2, LuxS and pathogenic bacteria.Vendeville A, Winzer K, Heurlier K, Tang CM, Hardie KR , Nat Rev Microbiol. 2005 May; 3(5):383-96
Yung-Hua Li and Xiaolin Tian 2012 ,Quorum Sensing and Bacterial Social Interactions in Biofilms.PMID: 22736963